Informujemy, że Pani/Pana dane osobowe są przetwarzane przez Fundację Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z siedzibą w Warszawie przy ul. Zielnej 39, kod pocztowy 00-108 (administrator danych) w ramach utrzymywania stałego kontaktu z naszą Fundacją w związku z jej celami statutowymi, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych akcjach społecznych. Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych stanowi art. 6 ust. 1 lit. f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

Podanie danych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie jest możliwa realizacja usługi newslettera. Informujemy, że przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Korzystanie z newslettera jest bezterminowe. W każdej chwili przysługuje Pani/Panu prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych. W takim przypadku dane wprowadzone przez Pana/Panią w procesie rejestracji zostaną usunięte niezwłocznie po upływie okresu przedawnienia ewentualnych roszczeń i uprawnień przewidzianego w Kodeksie cywilnym.

Do Pani/Pana danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na naszą rzecz usługi w szczególności hostingowe, informatyczne, drukarskie, wysyłkowe, płatnicze. prawnicze, księgowe, kadrowe.

Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane.

W razie jakichkolwiek żądań, pytań lub wątpliwości co do przetwarzania Pani/Pana danych osobowych prosimy o kontakt z wyznaczonym przez nas Inspektorem Ochrony Danych pisząc na adres siedziby Fundacji: ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych” lub na adres poczty elektronicznej [email protected]

Przejdź do treści
PL | EN
Facebook Twitter Youtube

Analiza postanowień Szczytu w Nairobi

Data publikacji: 27.10.2019

1. Kontekst historyczny.

Szczyt w Nairobi organizowany jest z okazji 25-lecia uchwalenia Planu Działań Międzynarodowej Konferencji Ludnościowej w Kairze (dalej: ICPD) z 1994 r. Z tych przyczyn, konieczne jest skrótowe nakreślenie głównych założeń tego dokumentu wraz z kontekstem polityczno-ideowym, jaki towarzyszył ich przyjęciu. Konferencja Kairska była trzecią i najważniejszą spośród dotychczas zorganizowanych konferencji ludnościowych. U podstaw ich zwołania legło przekonanie o zagrażającym ziemi przeludnieniu i konieczności zahamowania przyrostu naturalnego. Kluczową rolę w realizacji tego celu odegrać miało stworzenie koncepcji powszechnego prawa jednostek do planowania rodziny. Warto zaznaczyć, że zgodnie z zamysłem konferencji w Bukareszcie (1974 r.) i Meksyku (1984 r.) promowanie równouprawnienia kobiet miało być przede wszystkim narzędziem w walce z problemem przeludnienia, gdyż, jak wskazywano, istniała pozytywna korelacja pomiędzy równouprawnieniem kobiet a spadkiem liczby urodzeń.

Konferencja Kairska poszła o krok naprzód, wprowadzając do oficjalnego dyskursu międzynarodowego terminy zdrowie reprodukcyjne, zdrowie seksualne i prawa reprodukcyjne, które są znacznie szersze od prawa do planowania rodziny. Co więcej, w jej wyniku liderem w zakresie promowania postulatów związanych z kontrolą ludzkiej płodności stały się środowiska feministyczne, a nie populacjonistyczne, jak dotychczas. Powstanie dokumentu wieńczącego Konferencję Kairską poprzedzone było burzliwymi dyskusjami. Pierwotnie optowano za wprowadzeniem w jego zakres szerokiego terminu „zdrowie i prawa reprodukcyjne i seksualne”. Liczne kontrowersje wzbudzały również propozycje związane z upowszechnianiem edukacji seksualnej i przeciwdziałaniu „niebezpiecznej aborcji”. Postulowano w niej również początkowo, by prawo dotyczące aborcji formułować w kontekście zdrowia kobiet, nie prawa karnego, a także, by kobiety, które zostały zgwałcone lub zaszły w ciążę w wyniku incestu zawsze miały prawo do usunięcia nienarodzonego dziecka[1] (oznacza to de facto likwidację tzw. kontratypów istniejących np. w prawie polskim). Ostatecznie, w wyniku silnego sprzeciwu Watykanu i sprzymierzonych z nim państw postulaty te zostały odrzucone. Zamiast tego w Kairze pojawił się zapis wskazujący, że w żadnym wypadku aborcja nie powinna być promowana jako jedna z metod promowania rodziny. Wszystkie organizacje rządowe i pozarządowe są wezwane do tego by mając na uwadze zdrowie kobiet by zmierzyć się ze skutkami zdrowotnymi niebezpiecznej aborcji. Należy przeciwdziałać aborcjom by wyeliminować potrzebę aborcji. Kobiety będące w niechcianych ciążach powinny mieć dostęp do informacji i pełnego współczucia poradnictwa. Jakiekolwiek środki lub zmiany związane z aborcją w ramach systemu zdrowia mogą być ustanowione wyłącznie na poziomie narodowym lub lokalnym w zgodzie z krajowym procesem legislacyjnym. W przypadku gdy aborcja nie jest niezgodna z prawem, powinna być bezpieczna” (pkt. 8.25). Próby włączania wymienionych postulatów do dokumentów międzynarodowych różnej rangi wciąż jednak miały (Konferencja w Pekinie 1995, dyskusja na temat Celów Zrównoważonego Rozwoju) i mają miejsce.

  1. Główne punkty obrad Szczytu w Nairobi.

Głównym celem Szczytu w Nairobi ma być realizacja postanowień Konferencji w Kairze oraz Celów w Ramach Zrównoważonego Rozwoju do 2030 r. Jak wskazuje strona internetowa Szczytu, ma być on punktem zwrotnym, jeśli chodzi o realizację uniwersalnego dostępu w ramach powszechnej opieki zdrowotnej do „zdrowia i praw reprodukcyjnych i seksualnych”. Podczas Szczytu, poruszone zostaną następujące zagadnienia:

  1. Zakres podstawowego pakietu „zdrowia i praw reprodukcyjnych i seksualnych”, który ma być włączony do Powszechnej Ochrony Zdrowia;
  2. Zapewnienie niezbędnego finansowania do realizacji celów ICPD i utrzymania dotychczasowych osiągnięć w tym zakresie;
  3. Wykorzystanie różnorodności demograficznej w celu stymulowania wzrostu gospodarczego i osiągnięcia zrównoważonego rozwoju;
  4. Zakończenie występowania przemocy ze względu na płeć społeczno-kulturową (gender) i innych szkodliwych praktyk (np. okaleczania narządów płciowych);
  5. Zapewnienie dostępu do „zdrowia i praw reprodukcyjnych i seksualnych” również podczas kryzysów humanitarnych.

Zagadnienia te mają być omawiane z uwzględnieniem: równości gender, przywództwa młodych (youth leadership), kluczowej roli państw i społeczeństw jako liderów przyspieszenia realizacji obietnic z ICPD, roli innowacji i danych oraz partnerstwa. Konferencja opierać się ma na 12 założeniach (Commitments), które razem prowadzić mają do zniesienia występowania zjawisk: „nieuświadomionej potrzeby” w zakresie planowania rodziny; śmierci matek, którym można zapobiec; przemocy umotywowanej płcią w rozumieniu gender wobec kobiet, dziewcząt i młodzieży. Założenia te stanowić mają trzon dokumentu końcowego Szczytu. Warto dodać, że za jego stworzenie z ramienia organizacji pozarządowych odpowiadają m. in. przedstawiciele International Planned Parenthood czy Fundacji B. i M. Gatesów.

W analizie dotyczącej możliwego kształtu dokumentu końcowego Szczytu, wziąć należy również pod uwagę przebieg i ustalenia wydarzeń go poprzedzających, wskazanych na jego oficjalnej stronie internetowej[2]. Wśród nich znajdują się między innymi:

- She Decides, 2 marca 2019, Kathmandu Nepal – ruch zorganizowany z okazji 25-lecia ICPD, którego celem jest „przyspieszenie postępu poprzez zmianę norm społecznych, prawnych i odblokowanie zasobów”[3]. Jak wskazuje manifest ruchu, jego celem jest między innymi prawo kobiety do decydowania o urodzeniu dziecka i do bezpiecznego dostępu do aborcji[4]. W ruch zaangażowany jest m. in. Dyrektor Generalny aborcyjnego giganta International Planned Parenthood (IPPF).

- 63. Sesja Komitetu Spraw Kobiet i 52. Sesja Komitetu ds. Populacji i Rozwoju – podczas tych wydarzeń organizowanych przez ONZ utrzymano dotychczasowy język, którym posługiwano się w odniesieniu do kwestii związanych z ludzką prokreacją.

- Konferencja Women Deliver, 3-6 czerwca 2019, Vancouver, Kanada – duża konferencja, podczas której głównymi mówcami byli Justin Thrudeau wraz z żoną. Podczas Konferencji poruszany był wątek reprodukcji, w tym udostępniano plakaty promujące popularyzację „umiejętności” związanych z przeprowadzaniem aborcji wśród lekarzy[5]. Na stronie internetowej wskazano również trendy, które były omawiane podczas Konferencji. Wśród nich znajdują się między innymi „prawa reprodukcyjne i seksualne, w tym prawo do bezpiecznej aborcji”, które są obecnie „zagrożone przez konserwatywne wpływy” i backlash[6]

- Szczyt G7, 24-26 Sierpnia, Biarritz, Francja, podczas której Rada G7 ds. Gender postulowała m. in. by rządy zagwarantowały wszystkim dostęp do bezpiecznej i legalnej aborcji[7],  wprowadziły zakaz rozpowszechniania „nieprawdziwych informacji” dotyczących aborcji[8] czy obowiązkową edukację seksualną do szkół[9]. Ostatecznie, propozycje te zostały podczas szczytu G7 odrzucone.

Mając na uwadze powyższe podpunkty, podany na stronie internetowej skład zespołu przygotowującego dokument końcowy (m. in . przedstawiciele International Planned Parenthod) oraz opisy poszczególnych sesji, można wyodrębnić najbardziej problematyczne i kontrowersyjne zagadnienia, które pojawią się na Konferencji:

  1. Próba wprowadzenie szerokiego pojęcia: zdrowie i prawa reprodukcyjne i seksualne (sexual and reproductive health and rights).

Podczas poprzednich konferencji, tak jak zostało to już wykazane, państwa zgodziły się na przyjęcie terminu „Zdrowie reprodukcyjne i seksualne” oraz „prawa reprodukcyjne”, odrzucając termin „zdrowia i praw reprodukcyjnych i seksualnych”. Tym samym, nie istnieje obecnie odrębna kategoria „praw seksualnych”, przez które rozumieć można między innymi postulaty środowisk identyfikujących się z ideologią LGBTQ oraz teoriami tożsamości płciowej.

Należy zauważyć, że zarówno oficjalna strona internetowa Konferencji w Nairobi, jak i znaczna część wydarzeń wskazanych przez organizatorów, jako „lead-up”, posługują się konsekwentnie terminem „Zdrowie i prawa reprodukcyjne i seksualne”, który wykracza poza dotychczas uzgodniony język.

  1. Aborcja, w tym problematyka tzw. „bezpiecznej aborcji” – włączenie jej zarówno w zakres SRHR jak i zdrowia okołoporodowego.

Choć do dokumentu wieńczącego Konferencję Kairską włączono zapis, zgodnie z którym w żadnym wypadku aborcja nie powinna być promowana jako jedna z metod promowania rodziny, formułowane obecnie postulaty niektórych agend ONZ, jak i środowisk związanych z organizacją Konferencji w Nairobi pozwalają przypuszczać, że prac nad dokumentem ponownie zostanie przeprowadzona próba włączenia powszechnego „prawa do aborcji” do katalogu praw reprodukcyjnych. W tym celu wykorzystany zostanie zapis, zgodnie z którym aborcja, tam gdzie jest legalna, powinna być „bezpieczna”. Wykorzystując ten postulat, Światowa Organizacja zdrowia oraz inne związane z UN środowiska lobbują na rzecz powszechnej legalizacji aborcji, argumentując, że bezpieczna aborcja=legalna aborcja[10]. Na podstawie opisów poszczególnych „Zobowiązań” oraz planu sesji zauważyć można, że temat aborcji zostanie w Nairobi usytuowany w kontekście walki z możliwymi do zapobieżenia śmierciami matek (zero preventable maternal deaths), a zwolennicy jej legalizacji posługiwać się będą narracją o „bezpiecznej aborcji”[11]. Powołując się na najnowsze dokumenty wydawane przez WHO postulujące wpisanie mifeprystonu i misoprostolu (substancji o działaniu poronnym) do listy podstawowych leków, organizatorzy promować będą możliwość amodzielnego przeprowadzania aborcji na wczesnych etapach ciąży[12]. Podobnie jak miało to miejsce w Kairze i Pekinie, podczas obrad w Nairobi pojawią się próby włączenia do dokumentu końcowego postulatów całkowitej dekryminalizacji aborcji, przeniesienia problematyki aborcji z prawa karnego do praw związanych z opieką zdrowotną czy mało restrykcyjnego przestrzegania norm prawnych dotyczących zakazu aborcji. Postulowane będzie również rozszerzenie dostępu o tak zwanej aborcji medycznej (farmakologicznej). Wymienione wyżej żądania stoją w sprzeczności z dotychczasowymi ustaleniami oraz łamią fundamentalne prawo do życia (art. 10 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz art. 6 w zw. Z preambułą Konwencji Praw Dziecka).

  1. Planowanie rodziny i dostęp do antykoncepcji.

W ramach promowania dostępu do antykoncepcji i zwalczania tzw. nieuświadomionej potrzeby w zakresie planowania rodziny, środowiska skupione wokół organizacji Konferencji w Nairobi mogą postulować całkowitą legalizację środków antykoncepcji „awaryjnej” (których działanie zwykle może mieć również skutek wczesnoporonny). Koncepcja „nieuświadomionej potrzeby w zakresie planowania rodziny” ma natomiast mieć zastosowanie także wobec kategorii osób, które nie korzystają z antykoncepcji hormonalnej ze względu na przekonania religijne czy normy obyczajowe. Silne promowanie planowania rodziny, w szczególności antykoncepcji hormonalnej, może zatem naruszać prawa do wolności sumienia licznych grup religijnych.

  1. Edukacja seksualna młodzieży.

Jednym z najważniejszych punktów Szczytu w Nairobi będzie promowanie uniwersalnego dostępu do edukacji seksualnej poprzez umieszczenie jej w ogólnokrajowych programach nauczania. Warto w tym zakresie wskazać, że mając na uwadze formułowane w sposób nieuprawniony zalecenia komitetów ONZ (np. Komitetu Praw Dziecka[13]), jak i program wydarzenia, postulowane będzie zniesienie konieczności uzyskania zgody rodziców na uczestnictwo w takich zajęciach. Należy jednocześnie podkreślić, że zgodnie z postanowieniami Konferencji w Kairze (pkt. 7.37) oraz Konwencją Praw Dziecka, Powszechną Deklaracją Praw Człowieka (26 par.3) Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych (art. 18 par. 4), Międzynarodowym Paktem Praw Społecznych i Gospodarczych (art. 13 par. 3), to rodzice powinni odgrywać pierwszoplanową w zakresie nauczania dotyczącego seksualności i rozrodczości, a ich prawa powinny być respektowane.

  1. Zniesienie barier w dostępie do usług medycznych w obszarze prokreacji, takich jak zgoda rodziców lub opiekunów prawnych na usługi medyczne związane z reprodukcją oraz klauzuli sumienia.

Kolejnym punktem, który ma być forsowany podczas Szczytu, będzie zniesienie wszelkich barier w dostępie do usług medycznych w obszarze zdrowia reprodukcyjnego, w szczególności osób nastoletnich. Organizatorzy Szczytu ponownie mogą powoływać się w tym zakresie na Ogólne Komentarze Komitetu Praw Dziecka, który w sposób sprzeczny z postanowieniami prawa traktatowego postulował zniesienie konieczności uzyskania zgody osób nastoletnich na świadczenia medyczne w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, w tym na dostęp do antykoncepcji hormonalnej, tzw. antykoncepcji awaryjnej czy „bezpiecznej aborcji”.

  1. Zakończenie

Polska Delegacja powinna stanowczo sprzeciwić się dokumentowi końcowemu Szczytu („Commitments”), jak i sposobowi jego organizacji. Dokument bazuje na nieuprawnionych koncepcjach, na które społeczność międzynarodowa nigdy nie wyraziła zgody (pojęcia „praw reprodukcyjnych i seksualnych”; postulaty legalizacji i dekryminalizacji aborcji, rozszerzenia dostępu do aborcji, także poprzez propagowanie aborcji farmakologicznej; uczynienia obowiązkową edukacji seksualnej w permisywnym wydaniu, tzw. „comprehensive sexual education”; likwidacji instytucji klauzuli sumienia).

Autor: Karolina Pawłowska

 


[1] R. Cliquet, K. Thienpont, Population and Development – 1995, A Message from The Cairo Conference,  1995, s. 112.

 

[3] https://www.shedecides.com/our-goals/

[4] https://www.shedecides.com/manifesto/

[7] BIARRITZ PARTNERSHIP FOR GENDEREQUALITYRecommendations of the Gender EqualityAdvisory Council foradvancing genderequality and the empowerment ofgirls and women and Call to Action,29

[8] Ibidem, 28.

[9] Ibidem, 29.

[10] Zob. Np. World Health Organization, Department of Reproductive Health and Research, Health worker roles in providing safe abortion care and post-abortion contraception, 2015, http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/70914/1/9789241548434_eng.pdf?ua=1 , s. 6, 34

[11] International Conference on Population and Development, Plan of Action, 8.19.

[12] World Health Organization. (‎2019)‎. World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. World Health Organization. https://apps.who.int/iris/handle/10665/325771.

[13] UN Committee on the Rights of the Child (CRC), General comment No. 15 (2013) on the right of the child to the enjoyment of the highest attainable standard of health (art. 24), 17 April 2013, CRC/C/GC/15, available at: https://www.refworld.org/docid/51ef9e134.html dostęp 26 września 2019

Edukacja

Na co zezwala i czego zakazuje nauczycielom nowe rozporządzenie dotyczące prac domowych

Pierwszego kwietnia wejdą w życie regulacje przewidujące ograniczenia dla nauczycieli w szkołach podstawowych. Dotyczą one możliwości zadawania i oceniania prac domowych. W klasach I-III zabronione będzie zadawanie uczniom pisemnych i praktyczno-technicznych prac domowych z wyjątkiem ćwiczeń usprawniających motorykę małą, czyli np. umiejętność pisania. W klasach IV-VIII pisemne i praktyczno-techniczne prace domowe będą mogły być proponowane do wykonania przez nauczyciela, ale nie będą one obowiązkowe dla ucznia i nie będą podlegały ocenie.

Czytaj Więcej

Wolność religii w szkole

Prawo ucznia do udziału w rekolekcjach. Analiza zarzutów stawianych dyrektorom szkół przez niektóre organizacje pozarządowe

Główne tezy

· Rekolekcje mogą być organizowane na terenie szkoły.

· Każdy uczeń, który tego chce może uczestniczyć w rekolekcjach. Fakt uczęszczania bądź nieuczęszczania na lekcje religii nie ma znaczenia.

· Niepowiadomienie dyrektora szkoły z miesięcznym wyprzedzeniem o terminie rekolekcji nie uniemożliwia ich organizacji.

Czytaj Więcej

Ochrona życia

Zagrożenie zdrowia psychicznego kobiety ciężarnej jako przesłanka legalizująca aborcję

· Od czasu wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku uznającego niezgodność z Konstytucją aborcji eugenicznej, podejmowane są próby rozszerzającej interpretacji przesłanki zagrożenia zdrowia kobiety. Miałaby ona uzasadniać poszerzenie dostępu do aborcji w Polsce.

Czytaj Więcej

Ochrona życia

Analiza projektu Paktu ONZ na rzecz Prawa do Rozwoju

· W Grupie Roboczej Rady Praw Człowieka ONZ trwają prace nad projektem nowego traktatu międzynarodowego - Paktu na rzecz Prawa do Rozwoju.

Czytaj Więcej