Nie będzie nadzoru kuratora za katolickie wychowanie dzieci. Skuteczna interwencja Ordo Iuris

Adobe Stock

Sąd Okręgowy w Poznaniu utrzymał pełnię władzy rodzicielskiej rodziców, którzy mieli być objęci nadzorem kuratora. Przyczyną orzeczenia sądu pierwszej instancji była nierzetelna opinia biegłych, zawierająca krytykę katolickiego wychowania dzieci. Apelację w tej sprawie wnieśli prawnicy Instytutu Ordo Iuris. Sąd apelacyjny nie znalazł podstaw do ingerencji we władzę rodzicielską rodziców trójki małoletnich.

Postępowanie przed Sądem Rejonowym w Kościanie zostało zainicjowane ponad 3 lata temu na skutek anonimowego donosu, z którego wynikało, że ojciec miał używać przemocy wobec dzieci. Równolegle została wszczęta procedura Niebieskiej Karty. W toku postępowania sądowego został jednak przedstawiony obszerny materiał dowodowy świadczący o tym, że rodzice właściwie wywiązują się ze swoich obowiązków i łączą ich z dziećmi prawidłowe relacje, natomiast procedura Niebieskiej Karty została zamknięta. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynikało, że dzieci mają też zapewnione adekwatne warunki rozwoju. Mimo to, opinia biegłych z Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów w Kościanie spowodowała niekorzystny dla rodziców obrót sytuacji. Zdaniem specjalistów, za uzasadnione należało uznać poddanie wykonywania władzy rodzicielskiej pod nadzór kuratora. Biegli skrytykowali postawy wychowawcze rodziców, wyrażając duże zaniepokojenie stopniem koncentracji dzieci na treściach religijnych. Zdaniem biegłych, potwierdzeniem tej tezy miała być odpowiedź 10-latki, którą dziewczynka zaczerpnęła z podręcznika do religii, wskazując Boga jako ojca, Maryję jako matkę oraz Jezusa jako przyjaciela.

Sąd Rejonowy w Kościanie w pełni przychylił się do stanowiska biegłych, uznając za zasadną ingerencję we władzę rodzicielską poprzez nadzór kuratora, kształcenie kompetencji opiekuńczo-wychowawczych w tzw. szkole dla rodziców i zobowiązanie uczestnika do zaniechania stosowania kar cielesnych wobec małoletnich. Sąd wskazał m.in. na „sztywność” w wychowaniu małoletnich, jedynie w oparciu o wartości religijne i rzekome deprecjonowanie przy tym wartości i zachowań innych ludzi, wyznań czy przekonań, a także społecznie ważnych autorytetów. Wyraził także obawę co do kształtowania u małoletnich postawy aspołecznej z uwagi na nieutrzymywanie bliższych relacji sąsiedzkich, choć rodzice wskazywali, że rekompensują to dzieciom poprzez częste kontakty z członkami rodziny bądź osobami pozostającymi z nią w stosunkach koleżeńskich. Nie istnieje natomiast żaden przymus co do utrzymywania bliższych relacji z sąsiadami. Sąd Rejonowy uznał również, że nie może wykluczyć, że w przyszłości ojciec dzieci będzie stosował kary cielesne, pomimo że w toku postępowania, które wówczas toczyło się już od ponad roku nie miało miejsca żadne zdarzenie, które dałoby podstawę do takich obaw.

Od krzywdzącego rodzinę orzeczenia I instancji, prawnicy Instytutu Ordo Iuris wnieśli w imieniu rodziców apelację. W odwołaniu od postanowienia Sąd Rejonowego podnosili, że Sąd Rejonowy przyznał kluczowe znaczenie w sprawie dla ustalenia stanu faktycznego dowodowi, który jak wynika ze wskazań samych biegłych, nie został przeprowadzony w sposób pełny. Jednocześnie zignorował ustalenia, które wynikały z reszty materiału dowodowego i nie dawały podstaw do ingerencji we władzę rodzicielską. Poza tym, biegli skupili się na aspekcie wychowania dzieci w duchu katolickim uznając je jako wręcz niepokojące w procesie wychowania, choć dzieci uczestników nie były nawet badane na okoliczność rozwoju sfery duchowej.

Sąd Okręgowy w Poznaniu, po przyjęciu apelacji sporządzonej przez prawników Ordo Iuris, uznał za zasadne wątpliwości co do rzetelności opinii biegłych przeprowadzonej na etapie postępowania I instancji. Z uwagi na to, została dopuszczona i przeprowadzona opinia Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów w innym, poszerzonym składzie. Nowa opinia nie dawała podstaw do uznania za zasadne poddania władzy rodzicielskiej rodziców nadzorowi kuratora. Oprócz tego, na etapie II instancji zostały załączone nowe dowody, które korespondowały ze wcześniejszym materiałem dowodowym, świadczącym o prawidłowym wychowywaniu dzieci. Wśród nich znalazły się zaświadczenia o uczestniczeniu przez rodziców w szkoleniach, mających na celu podnoszenie ich kwalifikacji opiekuńczo-wychowawczych, prowadzonych przez m.in. prof. Aleksandra Nalaskowskiego oraz pozytywne opinie ze szkoły małoletnich dzieci uczestników postępowania. Sąd Okręgowy w Poznaniu na podstawie tak przeprowadzonego postępowania stwierdził brak podstaw do ograniczenia władzy rodzicielskiej, uwzględniając w całości apelację prawników Ordo Iuris reprezentujących rodziców.

„Z aprobatą należy przyjąć, że Sąd Okręgowy w Poznaniu przed wydaniem orzeczenia w tej sprawie dopuścił kolejną opinię, która została sporządzona przez nowy skład biegłych w oparciu o rzetelne badanie kompetencji opiekuńczo-wychowawczych rodziców. Odnoszenie się podczas badania warunków wychowawczych do aspektu związanego z wychowaniem dzieci przez rodziców w zgodzie z wyznawanymi wartościami, jak to miało miejsce za pierwszym razem, groziło wykształceniem się niebezpiecznego precedensu. W przyszłości mogło bowiem to doprowadzić nawet do narzucania rodzicom sztucznych ram ograniczających możliwość przekazywania przez nich wartości moralnych oraz religijnych dzieciom. Natomiast prawo rodziców do wychowania dzieci w zgodzie z własnymi przekonaniami jest jedną z podstawowych gwarancji konstytucyjnych” - skomentowała mec. Magdalena Majkowska z Centrum Interwencji Procesowej Ordo Iuris.

Rodziców w toku postępowania reprezentowali mec. Jerzy Kwaśniewski, mec. Filip Wołoszczak oraz mec. Magdalena Majkowska.