Informujemy, że Pani/Pana dane osobowe są przetwarzane przez Fundację Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z siedzibą w Warszawie przy ul. Zielnej 39, kod pocztowy 00-108 (administrator danych) w ramach utrzymywania stałego kontaktu z naszą Fundacją w związku z jej celami statutowymi, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych akcjach społecznych. Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych stanowi art. 6 ust. 1 lit. f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

Podanie danych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie jest możliwa realizacja usługi newslettera. Informujemy, że przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Korzystanie z newslettera jest bezterminowe. W każdej chwili przysługuje Pani/Panu prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych. W takim przypadku dane wprowadzone przez Pana/Panią w procesie rejestracji zostaną usunięte niezwłocznie po upływie okresu przedawnienia ewentualnych roszczeń i uprawnień przewidzianego w Kodeksie cywilnym.

Do Pani/Pana danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na naszą rzecz usługi w szczególności hostingowe, informatyczne, drukarskie, wysyłkowe, płatnicze. prawnicze, księgowe, kadrowe.

Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane.

W razie jakichkolwiek żądań, pytań lub wątpliwości co do przetwarzania Pani/Pana danych osobowych prosimy o kontakt z wyznaczonym przez nas Inspektorem Ochrony Danych pisząc na adres siedziby Fundacji: ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych” lub na adres poczty elektronicznej [email protected]

Przejdź do treści
PL | EN
Facebook Twitter Youtube

Prawne uznanie surogacji uderzy w prawa człowieka

Data publikacji: 01.04.2019

Adobe Stock

Europejski Trybunał Praw Człowieka rozpatruje kwestię dopuszczalności odmowy rejestracji zagranicznego aktu urodzenia dziecka. Jako matka w dokumencie wskazana jest kobieta niespokrewniona z nim biologicznie. Pytanie w tej sprawie zadał Trybunałowi Francuski Sąd Kasacyjny. Problem dotyczy kontrowersyjnej praktyki tzw. macierzyństwa zastępczego, czyli surogacji, która w większości państw, w tym również we Francji, jest zakazana.

Macierzyństwo zastępcze to umowa, na podstawie której kobieta zobowiązuje się zajść w ciążę w drodze zapłodnienia pozaustrojowego, urodzić dziecko i przekazać je zleceniodawcom, którymi z reguły są niepłodne pary. W większości państw europejskich surogacja jest całkowicie nielegalna m.in. w Polsce, Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Niemczech, Norwegii i Hiszpanii. Pary z problemem niepłodności, jak również konkubinaty jednopłciowe, wyjeżdżają zatem do państw, w których surogacja jest dopuszczalna (jak np. Rosja, Ukraina, czy Gruzja) po to, aby wynająć tam surogatkę, która urodzi dla nich dziecko. W państwach tych można zapłacić kobiecie za poczęcie, urodzenie i oddanie dziecka oraz uzyskać akt urodzenia ze zleceniodawcami jako rodzicami. Surogatka, która dziecko urodziła, nie jest więc tam uznawana za matkę, jeśli zrzeknie się swoich praw na rzecz drugiej strony umowy surogacyjnej.

Francuski Sąd Kasacyjny wystąpił do ETPC z wnioskiem o wydanie opinii prawnej na temat dopuszczalności uznawania aktów urodzenia dziecka poczętego in vitro, w których jako matka widnieje kobieta z nim niespokrewniona. Sąd pyta Trybunał w Strasburgu, czy odmowa uznania takiego aktu narodzenia nie będzie naruszała prawa tej kobiety i znajdującego się pod jej opieką dziecka do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego oraz czy dla uznania takiego aktu urodzenia wystarczy, jeśli kobieta jest spokrewniona z dzieckiem genetycznie. 

Co istotne, praktyka macierzyństwa zastępczego jest nie do pogodzenia z ukształtowanymi na przestrzeni lat standardami Rady Europy oraz zobowiązaniami międzynarodowymi. Umowy o surogację stoją w sprzeczności z prawem europejskim - Konwencją o  ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej w dziedzinie zastosowania biologii i medycyny oraz Konwencją o statusie dziecka pozamałżeńskiego. Są także sprzeczne z prawem międzynarodowym - protokołem fakultatywnym do Konwencji ONZ o prawach dziecka oraz Konwencją haską o przysposobieniu międzynarodowym. Trybunał w Strasburgu uznaje ponadto, że na mocy art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, na państwach członkowskich ciąży obowiązek umożliwienia dziecku poczętemu in vitro uzyskania pewnych informacji na temat jego biologicznej matki, nawet jeśli ma ona pozostać anonimowa.

Nie zawsze relacja pomiędzy dzieckiem a opiekującą się nim kobietą będzie stanowiła więź rodzinną w rozumieniu art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. W wyroku Wielkiej Izby z 24 stycznia 2017 r. ETPC odmówił uznania za „więź rodzinną” podlegającą ochronie na mocy art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, kilkumiesięcznej relacji pomiędzy dzieckiem urodzonym przez surogatkę w Rosji, a kobietą i mężczyzną, którzy nie byli z nimi w żadnym stopniu spokrewnieni.

„Uznanie więzi emocjonalnej między dzieckiem a opiekującą się nim kobietą za dostateczną podstawę do uznania macierzyństwa w sensie prawnym utworzyłoby poważny wyłom w prawie aktów stanu cywilnego. Prawo aktów stanu cywilnego uznaje bowiem za matkę przede wszystkim kobietę spokrewnioną z dzieckiem biologicznie, a w drodze wyjątku także kobietę, która dziecko adoptowała. Jest to wyraz fundamentalnej reguły leżącej u podstaw aktów stanu cywilnego według której dokumenty urzędowe odzwierciedlają obiektywną rzeczywistość. Rozpatrując tę sprawę trzeba pamiętać o jej szerszym kontekście, u której źródła leży praktyka surogacji. Obecnie stanowi ona nową formę handlu dziećmi uderzając w podstawowe prawa człowieka”– komentuje Rozalia Kielmans-Ratyńska, Dyrektor Centrum Prawa Międzynarodowego Instytutu Ordo Iuris.

Komentarz Ordo Iuris do stanowiska Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka wobec wniosku francuskiego Sądu Kasacyjnego do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (link)

 

 

Wspieram
Działalność Instytutu

28.03.2024

Przerwa w pracy biura

W dniu 29 marca (Wielki Piątek) biuro Ordo Iuris będzie nieczynne.

Czytaj Więcej

„Aktywny Rodzic” – program rządowy wciąż niechętny wobec osobistej opieki nad dziećmi

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk ujawniła, że rządowy program „Aktywny Rodzic” ma być przedmiotem prac rządu jeszcze w 2024 r. Nowe świadczenie przysługujące rodzicom dzieci do lat 3 ma składać się z aż trzech różnych wersji. „Babciowe”, czyli świadczenie dla niani lub członka rodziny w pełnej wysokości 1,5 tys. zł miesięcznie, ma być tylko jedną z nich. Drugą ma być zwiększenie wprowadzonego w 2021 r.

Czytaj Więcej

Konserwatywne odrodzenie Irlandii? Antyrodzinne poprawki odrzucone w referendum, dymisja premiera

W Irlandii miało miejsce referendum w sprawie dwóch proponowanych poprawek do konstytucji. Pierwszą z nich była tzw. poprawka rodzinna (Propozycja 39), która to propozycja miała na celu poszerzenie definicji rodziny w konstytucji, aby uwzględniała ona związki homoseksualne jako rodzinę. Druga poprawka, dotycząca opieki (propozycja 40), miała na celu usunięcie „przestarzałego” języka z Konstytucji, który opisywał rolę kobiety jako skoncentrowaną wokół ogniska domowego. Obie propozycje zostały zdecydowaną większością głosów odrzucone przez wyborców.

Czytaj Więcej