Informujemy, że Pani/Pana dane osobowe są przetwarzane przez Fundację Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z siedzibą w Warszawie przy ul. Zielnej 39, kod pocztowy 00-108 (administrator danych) w ramach utrzymywania stałego kontaktu z naszą Fundacją w związku z jej celami statutowymi, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych akcjach społecznych. Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych stanowi art. 6 ust. 1 lit. f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

Podanie danych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie jest możliwa realizacja usługi newslettera. Informujemy, że przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Korzystanie z newslettera jest bezterminowe. W każdej chwili przysługuje Pani/Panu prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych. W takim przypadku dane wprowadzone przez Pana/Panią w procesie rejestracji zostaną usunięte niezwłocznie po upływie okresu przedawnienia ewentualnych roszczeń i uprawnień przewidzianego w Kodeksie cywilnym.

Do Pani/Pana danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na naszą rzecz usługi w szczególności hostingowe, informatyczne, drukarskie, wysyłkowe, płatnicze. prawnicze, księgowe, kadrowe.

Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane.

W razie jakichkolwiek żądań, pytań lub wątpliwości co do przetwarzania Pani/Pana danych osobowych prosimy o kontakt z wyznaczonym przez nas Inspektorem Ochrony Danych pisząc na adres siedziby Fundacji: ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych” lub na adres poczty elektronicznej [email protected]

Przejdź do treści
PL | EN
Facebook Twitter Youtube

Ustawa o uzgodnieniu płci po poprawkach Senatu

Data publikacji: 22.09.2016

Dnia 23 lipca 2015 r. Sejm uchwalił ustawę o uzgodnieniu płci (dalej jako: „Ustawa” lub „uoup”). W dniu 7 sierpnia 2015 r. została ona przyjęta przez Senat wraz z uchwalonymi poprawkami. Mimo akceptacji izby wyższej, co do niektórych zmian, Ustawa budzi wciąż liczne wątpliwości, co do zawartych w niej regulacji.


Zakres podmiotowy ustawy


Podstawową wątpliwość należy wiązać z zakresem podmiotowym Ustawy. Umożliwia ona tzw. „uzgodnienie płci”, („metrykalną zmianę płci” lub zgodnie z senackimi poprawkami „zmianę oznaczenia płci”), nie tylko – jak deklarują jej promotorzy – osobom cierpiącym na transseksualizm, ale każdemu, czyja „tożsamość płciowa” różni się od tożsamości płciowej (płci) poświadczonej wpisem do aktu urodzenia (art. 1 uoup). Ustawa wprowadza sztuczne na gruncie prawa polskiego pojęcie „tożsamości płciowej” tłumacząc w ten sposób anglojęzyczne „gender identity” oznaczające „tożsamość rodzajową”. Tworzony jest w ten sposób na gruncie prawa polskiego istotny zamęt pojęciowy. Owo pojęcie „tożsamości płciowej” jest definiowane w uoup jako: „utrwalone, intensywne odczuwane doświadczenie i przeżywanie własnej płciowości, która odpowiada lub nie płci wpisanej do aktu urodzenia”. Treść owych odczuć, doświadczeń i przeżyć własnej płciowości, ma być w myśl uoup przesłanką zmiany treści wpisu do aktu stanu cywilnego. W efekcie, obiektywna tożsamość płciowa (sexual identity), czyli po prostu: płeć, ma być modyfikowana pod dyktando indywidualnych odczuć jednostki. W ten sposób, uoup wprowadza prymat indywidualnych subiektywnych odczuć,lekceważąc obiektywne wyznaczniki przynależności płciowej (m.in. anatomiczne, genetyczne, fizjologiczne) i przyznaje szczególną doniosłość prawną wyłącznie subiektywnym odczuciom danej osoby.


W konsekwencji, przewidziana w uoup procedura będzie dostępna nie tylko dla osób cierpiących na transseksualizm, ale także dla osób transgenderycznych, transwestytycznych, a według niektórych ujęć, również homoseksualnych. Wreszcie, ustawa ta będzie mogła być wykorzystywana przez osoby, których zaburzenia tożsamości płciowej są spowodowane zaburzeniami psychicznymi, takimi jak schizofrenia, czy choroba afektywna dwubiegunowa. Wszcząć tę procedurę będą mogli wreszcie również wszyscy, którzy z jakichkolwiek innych przyczyn czują się osobnikami płci odmiennej do tej, którą stwierdzono u nich przy urodzeniu i co znalazło urzędowe potwierdzenie w ich akcie urodzenia.

 

W związku z powyższym, jako najbardziej niepożądany skutek uchwalenia i wejścia w życie uoup, należy wskazać daleko idącą destabilizację i niejasność w sposobie pojmowania płci. Ustawa umożliwia bowiem zmianę treści aktu stanu cywilnego, poświadczającą obiektywny fakt przynależności płciowej, od subiektywnych odczuć jednostki, nie tworząc w tym zakresie tak naprawdę żadnych ograniczeń. W efekcie, wprowadzone przez uoup rozumienie pojęcia „tożsamości płciowej”, będziede facto determinować sposób rozumienia pojęcia płci.


Brak ograniczeń proceduralnych


Ustawa nie wprowadza również realnych ograniczeń proceduralnych, lecz tworzy procedurę sprzyjającą szybkiej i rutynowej wręcz zmianie treści aktu stanów cywilnego dotyczącej płci de facto następować to będzie jedynie w oparciu o deklarację osoby zainteresowanej.


Po pierwsze, art. 4 ust. 1 wprowadza zasadę, że postępowanie w sprawie korekty płci będzie toczyło się w postaci postępowania nieprocesowego, a zgodnie z ust. 4 art. 4, jego jedynym uczestnikiem będzie mógł być wnioskodawca, a więc osoba chcąca dokonać zmiany płci metrykalnej. Przepis automatyczniewyklucza więc możliwość uczestnictwa innych osób, jak np. małoletnich dzieci zainteresowanego, arbitralnie wyłączając możliwość ochrony ich interesów.


Uzasadnione wątpliwości budzi także treść przepisu art. 6 ust. 2, który wskazuje kierunek orzekania przez sądy: „Sąd może ograniczyć postępowanie dowodowe do dowodów z dokumentów załączonych do wniosku i dowodu z przesłuchania wnioskodawcy”. W konsekwencji, zamiarem projektodawców jest ograniczenie roli sędziego do osoby, która zaledwie bada spełnienie wymogów formalnych i wysłuchuje wnioskodawcę, by następnie orzec zgodnie z jej wnioskiem.


W odniesieniu do powyższego, niewiele zmienia senacka poprawka, zgodnie z którą wnioskodawca miałby być wysłuchiwany w obecności biegłych - psychiatry i psychologa. Natomiast, w przypadku kiedy osoba pragnąca dokonać zmiany płci, posiadałaby małoletnie dzieci, w wysłuchaniu miałby brać udział także biegły z zakresu psychologii dziecięcej. Zaproponowano również wprowadzenie wymogu dołączenia do wniosku oświadczenia o posiadaniu lub nieposiadaniu małoletnich dzieci. W rzeczywistości, obecność biegłego przy przesłuchaniu umożliwia jedynie wyrażenie opinii na temat samej czynności procesowej. Nie posiada jednak waloru dowodu z opinii biegłego, która miałaby realny wpływ na wynik postępowania i mogącej skutecznie chronić praw dziecka.


Co więcej, w ust. 7 art. 6, Ustawa wprowadza możliwość udziału w postępowaniu organizacji pozarządowych, które działają na rzecz osób zagrożonych dyskryminacją lub osób doświadczających dyskryminacji. To uczestnictwo jest jednak uzależnione od zgody osoby zainteresowanej zmianą płci.


W celu dokonania zmiany płci wystarczy przedstawić dwa orzeczenia uzyskane od lekarzy o specjalizacji psychiatrycznej lub seksuologicznej, dowolnie wybranych przez osobę zainteresowaną.Orzeczenia te nie mają stwierdzać transseksualizmu wnioskodawcy, ale jedynie występowanie u niego „tożsamości płciowej” (w rozumieniu art. 5 ust. 3 Ustawy) odmiennej od płci poświadczonej w akcie urodzenia. Innymi słowy, do spełnienia wymogów formalnych wystarczy przedstawienie dwóch lekarskich orzeczeń stwierdzających stan subiektywnych odczuć danej jednostki.


Zakres oddziaływania


Wprowadzenie Ustawy nie pozostaje bez wpływu na inne instytucje funkcjonujące w systemie prawa, a w szczególności te, które dają wyraz naturalnemu podziałowi na kobiety i mężczyzn.


W tym kontekście należy podkreślić znaczenie art. 10 ust. 3 uoup wprowadzającego zasadę, że „od momentu uprawomocnienia się postanowienia uwzględniającego wniosek o uzgodnienie płci, wszystkie prawa i obowiązki zależne od przynależności do danej płci wynikają z płci określonej w tym postanowieniu”.


W związku z powyższym, uoup wywrze daleko idący wpływ przede wszystkim na prawo rodzinne, w szczególności w zakresie relacji między rodzicami a dziećmi, możliwości przysposobienia dziecka w nowej roli płciowej. Warto zauważyć, że w uoup nie przewidziano rozwiązań, które regulowałyby sytuację urodzenia się dziecka, którego któreś z biologicznych rodziców dokonało metrykalnej zmiany płci na przeciwną bez dokonania, jakichkolwiek korekt chirurgicznych.


Innymi słowy, Ustawa nie rozstrzyga, jak należy określić w aktach stanu cywilnego osobę, która po uzgodnieniu płci formalnie uchodzi za mężczyznę, jednak pozostając de facto kobietą, rodzi dziecko. Analogicznie, nie wiadomo jak określić osobę, która po uzgodnieniu płci funkcjonuje jako kobieta, jednak jest biologicznym ojcem dziecka, dla którego należy sporządzić akt urodzenia. Wato dodać, że uoup nie jest również dostosowana do ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o leczeniu niepłodności.


Ustawa wywiera także istotny, destabilizujący wpływ na instytucję małżeństwa. Po zmianie płci metrykalnej zgodnie z uoup, opartej jedynie na orzeczeniu dwóch lekarzy i oświadczeniu wnioskodawcy, osoba taka będzie mogła wstąpić w związek małżeński z osobą formalnoprawnie płci przeciwnej, jednak pod względem fizycznym, genetycznym, społecznych będącą płci tej samej. Rozwiązanie takie oznacza instytucjonalizację mechanizmu obejścia art. 18 Konstytucji.


Ustawa nie pozostaje też obojętna wobec prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, w szczególności w odniesieniu do wieku emerytalnego. Jest bowiem możliwe, że osoba będzie chciała dokonać prostej proceduralnie korekty płci tylko po to, by móc wcześniej skorzystać ze świadczeń emerytalnych, a przynajmniej znaleźć się w okresie chronionym.

Edukacja

Na co zezwala i czego zakazuje nauczycielom nowe rozporządzenie dotyczące prac domowych

Pierwszego kwietnia wejdą w życie regulacje przewidujące ograniczenia dla nauczycieli w szkołach podstawowych. Dotyczą one możliwości zadawania i oceniania prac domowych. W klasach I-III zabronione będzie zadawanie uczniom pisemnych i praktyczno-technicznych prac domowych z wyjątkiem ćwiczeń usprawniających motorykę małą, czyli np. umiejętność pisania. W klasach IV-VIII pisemne i praktyczno-techniczne prace domowe będą mogły być proponowane do wykonania przez nauczyciela, ale nie będą one obowiązkowe dla ucznia i nie będą podlegały ocenie.

Czytaj Więcej

Wolność religii w szkole

Prawo ucznia do udziału w rekolekcjach. Analiza zarzutów stawianych dyrektorom szkół przez niektóre organizacje pozarządowe

Główne tezy

· Rekolekcje mogą być organizowane na terenie szkoły.

· Każdy uczeń, który tego chce może uczestniczyć w rekolekcjach. Fakt uczęszczania bądź nieuczęszczania na lekcje religii nie ma znaczenia.

· Niepowiadomienie dyrektora szkoły z miesięcznym wyprzedzeniem o terminie rekolekcji nie uniemożliwia ich organizacji.

Czytaj Więcej

Ochrona życia

Zagrożenie zdrowia psychicznego kobiety ciężarnej jako przesłanka legalizująca aborcję

· Od czasu wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku uznającego niezgodność z Konstytucją aborcji eugenicznej, podejmowane są próby rozszerzającej interpretacji przesłanki zagrożenia zdrowia kobiety. Miałaby ona uzasadniać poszerzenie dostępu do aborcji w Polsce.

Czytaj Więcej

Ochrona życia

Analiza projektu Paktu ONZ na rzecz Prawa do Rozwoju

· W Grupie Roboczej Rady Praw Człowieka ONZ trwają prace nad projektem nowego traktatu międzynarodowego - Paktu na rzecz Prawa do Rozwoju.

Czytaj Więcej