Na jaką pomoc może liczyć kobieta w ciąży? Raport Ordo Iuris

Ordo Iuris

· Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r., stwierdzający niezgodność aborcji eugenicznej z Konstytucją, pomógł ochronić życie wielu dzieci ze zdiagnozowaną chorobą lub niepełnosprawnością.

· TK podkreślił wtedy jednocześnie, że pomoc oferowana kobietom w „trudnej ciąży” musi mieć „realny wymiar”.

· Instytut Ordo Iuris przeanalizował dostępne formy pomocy dla matek w ciąży. W raporcie przedstawione zostały nieprawidłowości w funkcjonowaniu powołanych do tego instytucji oraz rekomendacje w określonych obszarach.

· W publikacji przeanalizowano funkcjonowanie domów samotnej matki, ośrodków adopcyjnych, hospicjów perinatalnych i okien życia.

· Raport został zaprezentowany podczas konferencji prasowej.

PRZECZYTAJ RAPORT – LINK

Autorzy publikacji opierali się m.in. na wynikach kontroli przeprowadzonych przez Najwyższą Izbę Kontroli. Dotyczyły one funkcjonowania hospicjów perinatalnych i domów samotnej matki. Wykazały też szereg problemów w działalności tych instytucji.

Instytut Ordo Iuris poddał analizie działalność hospicjów perinatalnych. Zapewniają one wsparcie rodzicom dziecka w fazie prenatalnej, jak i tuż po urodzeniu. Ich funkcjonowanie nastawione jest na zapewnienie komfortu i ochronę przed uporczywą terapią noworodków z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem albo nieuleczalną chorobą zagrażającą życiu. Hospicja te gwarantują pomoc medyczną i psychologiczną.

Analiza wykazała problemy w funkcjonowaniu tych instytucji. Dostęp do hospicjów perinatalnych jest w Polsce bardzo ograniczony, a lekarze często nie informują pacjentek o ich działalności. Ponadto normy prawne nie obejmują swoim zakresem wszystkich przypadków, w których pomoc hospicyjna powinna być dostępna dla pacjentek i ich rodzin. W związku z tym, Ordo Iuris postuluje objęcie świadczeniami perinatalnej opieki paliatywnej również m.in. noworodków skrajnie niedojrzałych, urodzonych przed 24. tygodniem ciąży. W ocenie Instytutu, takie hospicja powinny funkcjonować w każdym województwie, a dla lekarzy należy wprowadzić obowiązek informacyjny w tym obszarze. W raporcie podkreślono też, że konieczne jest przyjęcie jednolitych standardów paliatywnej opieki hospicyjnej.

Inną formą pomocy dla kobiet są domy samotnej matki. Analiza ich funkcjonowania również wykazała nieprawidłowości. Niektóre powiaty nie zapewniają bowiem wystarczającej liczby miejsc w takich domach. Ponadto, nie zawsze przestrzegane są prawne wymogi, zwłaszcza w zakresie warunków bytowych. Ordo Iuris proponuje zwiększenie finansowania domów samotnej matki przy skutecznym nadzorze wydatkowanych funduszy. Autorzy raportu postulują również wprowadzenie możliwości sfinansowania pobytu w domu samotnej matki prowadzonym niezależnie od samorządu, w sytuacji braku wystarczającej ilości miejsc w domach samorządowych.

Pod lupę wzięto również działalność ośrodków adopcyjnych, czyli instytucji, do których mogą zgłosić się matki zamierzające oddać swoje dziecko do adopcji. Z analizy wynika, że kobiety, które chcą skorzystać z tej możliwości, często nie otrzymują odpowiedniego wsparcia w szpitalach oraz muszą mierzyć się ze skomplikowanymi procedurami. Brakuje również dostatecznej diagnostyki dzieci pozostawionych w szpitalach oraz pełnych informacji na temat sytuacji zdrowotnej dzieci przekazywanych rodzicom adopcyjnym. Instytut Ordo Iuris wskazuje na konieczność wprowadzenia obowiązku przeprowadzania kompleksowych badań diagnostycznych dzieci pozostawianych w szpitalach oraz zapewnienia ich finansowania ze środków publicznych. W ocenie autorów raportu, należy także organizować szkolenia dla lekarzy i pielęgniarek oddziałów położniczych w celu uwrażliwienia pracowników szpitali na szczególnie trudne sytuacje matek zrzekających się praw rodzicielskich.

Instytut przeanalizował także funkcjonowanie „okien życia”. Problemem jest tutaj brak wiedzy na temat stanu zdrowia pozostawionego tam dziecka, np. jego możliwych chorób dziedzicznych. W tym zakresie Ordo Iuris rekomenduje wprowadzenie tzw. anonimowych porodów w szpitalach, których koszty byłyby pokrywane z budżetu państwa. Autorzy analizy sugerują również umożliwienie przeprowadzania wywiadu medycznego z zachowaniem anonimowości, co pomoże w realizacji w szerszym zakresie prawa dziecka do tożsamości.

Podczas konferencji, na której zaprezentowano raport, głos zabrała Monika Leszczyńska, wiceprezes Ordo Iuris.

- Ten raport to prezent dla matek i dla wszystkich, którym ich dobro leży na sercu. Cały nasz zespół chce pomóc matkom w trudnym momencie życia, aby nigdy nie rozważały aborcji jako rozwiązania w sytuacji, gdy otrzymują diagnozę o chorobie dziecka albo, gdy z innych powodów nie mogą podjąć się opieki nad dzieckiem po jego urodzeniu – wskazała Monika Leszczyńska.

R.pr. Katarzyna Gęsiak, pod redakcją której powstawała publikacja, podkreśliła konieczność szerokiego informowania kobiet w ciąży o przysługujących im formach pomocy.

- Raport kierowany głównie do prawodawcy jest kolejnym przejawem naszej troski o to, aby kobiety w ciąży były dobrze poinformowane i aby ich sytuacja w tej „trudnej ciąży”, w nagromadzeniu wszystkich myśli i problemów, z którymi się borykają, mogła ulec zmianie – zaznaczyła dyrektor Centrum Prawa Medycznego i Bioetyki Ordo Iuris.

Aleksandra Gajek z Centrum Życia i Rodziny podkreśliła znaczenie form pomocy dla kobiet w ciąży w walce z procederem aborcji.

- Jak pokazuje doświadczenie innych krajów, w sytuacji, w której kobiety mają jakąś alternatywę, bardzo często zmieniają wcześniej podjętą decyzję o aborcji, nawet jeśli z jakiegoś powodu nie będą mogły się zająć dzieckiem po porodzie. Decydują się jednak nie odbierać temu dziecku życia – zauważyła.

Raport to kolejna publikacja Ordo Iuris dotycząca tej tematyki. Wcześniej Instytut przygotował poradnik dla kobiet w trudnej ciąży, wskazujący na możliwości otrzymania pomocy przez matki, które znalazły się w takiej sytuacji.