Krok w stronę transparentności. Fundacja Batorego musi ujawnić szczegóły przyznawania grantów

Adobe Stock

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok w sprawie dotyczącej Fundacji Batorego. Organizacja będzie musiała ujawnić szczegóły przyznawania tzw. funduszy norweskich. Wyrok zapadł po kilkuletnim ignorowaniu przez Fundację wniosku w tej sprawie skierowanego przez Instytut Ordo Iuris. Sąd uznał, że informacje o wydatkowaniu grantów norweskich podlegają tym samym procedurom, co inne środki publiczne. Fundacja Batorego będzie musiała podać m.in. zasady na jakich przyznaje fundusze oraz nazwiska osób, które za to odpowiadają i szczegóły współpracy z nimi.

Kwestii wydatkowania grantów przez Fundację Batorego poświęcony został raport Ordo Iuris pt. "Obywatele dla demokracji" z 2017 r. Instytut podkreślił, że fundusze te stanowią środki publiczne otrzymywane przez Polskę w ramach umowy międzynarodowej z Europejskim Obszarem Gospodarczym. W zamian kraje wchodzące w jego skład otrzymują dostęp do polskiego rynku.

Eksperci Ordo Iuris zwrócili uwagę na niezgodność wydatkowania środków z zasadą zrównoważonego rozwoju. Do 2017 r. niemal połowa projektów, dla których przyznano dofinansowanie pochodziła z Warszawy i Krakowa. Znacznie mniejsze wsparcie otrzymały organizacje z mniejszych województw, takich jak świętokrzyskie czy opolskie. Prowadziło to do dalszego pogłębiania nierówności między poszczególnymi regionami Polski. Widoczne było także kierowanie się kluczem ideologicznym przy przyznawaniu funduszy. Duża ich część trafiała do organizacji lewicowo-liberalnych.

W związku z wieloma nieprawidłowościami, Instytut Ordo Iuris wystąpił do Fundacji Batorego o udostępnienie informacji publicznej m.in. na temat szczegółów przyznawania środków poszczególnym projektom oraz informacji o ekspertach, którzy w tym uczestniczyli. Zdaniem Fundacji Batorego, grantów norweskich nie można uznać za środki publiczne. Jednak sąd potwierdził, że rozdział tych funduszy stanowi realizację zadań publicznych, co wynika z umowy międzynarodowej.

Do informacji, które będzie musiała udostępnić organizacja, należy m.in. treść umów między Fundacją Batorego, a firmami i osobami fizycznymi zawieranych w ramach podziału funduszy. Fundacja musi również ujawnić nazwiska, wysokość wynagrodzenia i zakres obowiązków członków gremium dokonującego wyboru projektów uzyskujących dofinansowanie oraz ekspertów uczestniczących w ocenie projektów. Organizacja została też zobowiązana do podania dokładnych kryteriów przyznawania funduszy.

„W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sposób kategoryczny stwierdził, że kwestia wydatkowania środków z funduszy EOG stanowi informację publiczną. Fundacja Batorego została zobowiązana do rozpatrzenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Czekamy na dalsze kroki Fundacji Batorego, która swego czasu na swojej stronie internetowej zamieściła nawet poradnik dotyczący prawa dostępu do informacji publicznej. Wyrok nie jest jeszcze prawomocny i przysługuje od niego skarga kasacyjna” - zaznaczył adw. Tomasz Piotr Chudzinski z Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris.