rada rodziców

Z sytuacjami podobnymi do przedstawionej może spotkać się wielu rodziców dzieci uczęszczających do polskich szkół. Mogą one wynikać z jednej strony z tego, że dyrektorzy placówek nie zawsze pamiętają o ustawowych obowiązkach warunkujących dopuszczenie podmiotów zewnętrznych do działalności w szkole. Z drugiej – pośrednią przyczyną może być także bierność rodziców oraz brak wiedzy o swoich uprawnieniach i możliwościach oddziaływania na szkolną rzeczywistość. Jak powinni się w takich okolicznościach zachować rodzice, którzy nie zgadzają się na promowanie treści stanowiących emanację postulatów ruchu LGBT w przestrzeni szkolnej oraz jak zapobiegać tego rodzaju sytuacjom?

Kiedy organizacje mogą działać w szkole?

Po pierwsze należy pamiętać, że istnieje możliwość wystąpienia do dyrektora szkoły z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w zakresie dopełnienia procedury z art. 86 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe[1] (dalej: PrOśw).

Działalność na terenie szkoły podmiotów zewnętrznych musi być bowiem uzgodniona z dyrektorem, przy czym decyzja ta musi być poprzedzona pozytywną opinią rady szkoły lub placówki i rady rodziców. Obecność w szkole stowarzyszenia lub organizacji (a także osoby fizycznej spoza placówki) należy przy tym rozumieć bardzo szeroko. Może być nią również rozpowszechnianie różnego rodzaju materiałów promocyjnych przez organizacje zewnętrzne, np. w postaci plakatów informacyjnych czy ulotek, szczególnie jeśli zostały one dostarczone do szkoły przez wolontariuszy lub aktywistów tych organizacji.

Jeżeli zaś mamy do czynienia z treściami prezentowanymi, np. na szkolnej gazetce, z inicjatywy samorządu uczniowskiego czy rady pedagogicznej, warto, by rodzice przypomnieli, że promowanie seksualności osób o skłonnościach homoseksualnych czy ideologii „trans", może doprowadzić do powstania podobnych rozterek co do własnej seksualności czy tożsamości u uczniów, u których do tej pory takie rozterki nie występowały[2]. Przeciwdziałanie przemocy rówieśniczej oraz dyskryminacji nie oznacza zaś promowania treści, które mogą stanowić zagrożenie dla niezakłóconego rozwoju psychoseksualnego dzieci uczęszczających do szkoły.

Co więcej, dyrektor szkoły oraz nauczyciele powinni liczyć się ze zdaniem rodziców co do tego, jakie treści mają być prezentowane na szkolnym korytarzu, gazetce szkolnej, czy też poruszane na godzinie wychowawczej. Zgodnie bowiem z prawem oświatowym, system oświaty jedynie wspiera wychowawczą rolę rodziny[3], a ponadto, to rodzicom przysługuje pierwszeństwo wychowawcze względem swoich dzieci[4]. Więcej na ten temat można przeczytać w eseju „Obowiązkowa edukacja seksualna w polskich szkołach?".

Wpływ rodziców na statut i program

Podkreślić zarazem należy, że, zgodnie z art. 84 ust 1 PrOśw, „rada rodziców może występować do dyrektora i innych organów szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły lub placówki”. Rada rodziców może również zwrócić się do dyrektora szkoły o zmianę statutu szkolnego. Statut szkoły reguluje zaś takie kwestie, jak cele i zadania szkoły wynikające z przepisów prawa oraz sposób ich wykonywania, organy szkoły oraz ich szczegółowe kompetencje, a także szczegółowe warunki współdziałania organów szkoły oraz sposób rozwiązywania sporów między nimi czy też zasady właściwego zachowania uczniów wobec nauczycieli i innych pracowników szkoły oraz pozostałych uczniów[5]. Organem, który uchwala statut lub jego zmiany jest zaś rada szkoły (o ile została w danej szkole powołana), w skład której wchodzą w równej liczbie przedstawiciele nauczycieli, uczniów[6] i rodziców uczniów[7]. Powstanie rady szkoły lub placówki organizuje dyrektor szkoły lub placówki z własnej inicjatywy albo na wniosek rady rodziców[8].

Również rada rodziców uchwala, w porozumieniu z radą pedagogiczną (tworzoną przez nauczycieli i dyrektora), program wychowaczo-profilaktyczny, który obejmuje treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów oraz treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców[9]. Program ten może mieć istotne znaczenie w kwestii promocji określonych treści w przestrzeni szkolnej, organizowanych wydarzeń czy tematów poruszanych na lekcji wychowawczej.

Reasumując, nie do przecenienia jest aktywność środowiska rodzicielskiego, które powinno angażować się w życie szkoły, w szczególności za pośrednictwem rady szkoły oraz rady rodziców. Oczywiście w sytuacji działalności na terenie szkoły organizacji promujących szkodliwe dla młodzieży treści, warto zwrócić uwagę na dopełnienie przepisów prawa oświatowego przez dyrektora szkoły, co może zablokować wejście do szkół podmiotów zewnętrznych wbrew woli rady rodziców oraz poszczególnych rodziców.

Dla rodziców dzieci w wieku szkolnym pomocne mogą okazać się również przygotowane przez Ordo Iuris materiały o prawach rodziców w szkole, w tym złożenie wychowawczego oświadczenia rodzicielskiego, które przypomni dyrektorowi szkoły oraz zatrudnionym w niej nauczycielom o prawach rodzica względem swojego dziecka uczęszczającego do danej placówki. Oświadczenie takie porządkuje również zasady współpracy szkoły z rodzicem, zwłaszcza w kwestii informacyjnej, co pozwoli uniknąć niedomówień i nieprzyjemnych sytuacji, jakie mogą powstać w wyniku udziału dziecka w różnego rodzaju wydarzeniach organizowanych przez szkołę bez wiedzy i zgody rodzica.

R.pr. Marek Puzio – starszy analityk Centrum Badań i Analiz Ordo Iuris

· „Tęczowy piątek”, organizowany w szkołach pod hasłami „równości” i „tolerancji”, niesie ze sobą ideologiczny przekaz oparty na założeniach teorii gender i może stanowić zagrożenie dla prawidłowego rozwoju psychoseksualnego dziecka.

· Organizacja tego typu wydarzenia, wbrew woli i wiedzy rodziców, stanowi naruszenie ich prawa do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, które gwarantowane jest przepisami Konstytucji RP oraz wiążącym Polskę prawem międzynarodowym.

· Ewentualne przeprowadzenie w szkole wydarzenia takiego jak „Tęczowy piątek” przez organizację zewnętrzną lub z wykorzystaniem dostarczanych przez nią materiałów, wymaga dopełnienia procedury przewidzianej w art. 86 ust. 2 Prawa oświatowego, która zakłada m.in. uzyskanie przez dyrektora szkoły lub placówki pozytywnej opinii rady rodziców.

· Jeśli inicjatywa byłaby oddolna i niezaplanowana (np. powstała z inicjatywy samorządu uczniowskiego), to należałoby co najwyżej dopuścić do takiego jej przeprowadzenia, by nie narażać nieuczestniczących w niej osób, na odbiór promowanych podczas „Tęczowego piątku” treści.

· W razie zaplanowanej uprzednio organizacji wydarzenia, bez formalnego udziału podmiotów z zewnątrz, każdy z rodziców powinien być dodatkowo uprzednio poinformowany o zamiarze przeprowadzenia akcji w szkole oraz mieć możliwość wyrażenia sprzeciwu wobec udziału w niej swojego dziecka.

· Za niespełnienie przesłanek, warunkujących dopuszczenie i sposób organizacji w szkole lub placówce akcji "Tęczowy piątek", odpowiedzialność ponosi dyrektor szkoły lub placówki.

· Instytut Ordo Iuris przygotował oświadczenie rodzicielskie, które rodzice mogą składać w szkołach swoich dzieci.

POBIERZ OŚWIADCZENIE - LINK

Organizacja „Tęczowego piątku” a wymóg pozytywnej opinii rady rodziców

W ostatnim czasie w niektórych mediach, pojawiła informacje o „odmrożeniu” akcji „Tęczowy piątek” w polskich szkołach. Najbliższe takie wydarzenie planowane jest na 27 października. W tym roku, za organizację wydarzenia odpowiada fundacja GrowSPACE, zaś wsparcia merytorycznego ma udzielić stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii[1].

W związku z tym, należy przypomnieć, że zgodnie z art. 86 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (dalej: „PrOśw”), podjęcie działalności w szkole lub placówce przez stowarzyszenie lub inną organizację, wymaga uzyskania zgody dyrektora szkoły lub placówki, wyrażonej po uprzednim uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki i rady rodziców.

Jak wskazuje się w doktrynie, „przez działalność w szkole, o której mowa w art. 86 ust. 2 PrOśw, należy rozumieć każdą aktywność i każdą formę społecznego oddziaływania, informowania, propagowania idei, prowadzenia badań, którą dany podmiot podejmuje w stosunku do uczniów, korzystając ze wsparcia, choćby biernego, szkoły lub placówki[2]”.

Przeprowadzenie w danej szkole lub placówce akcji „Tęczowy piątek”, czy to poprzez obecność zewnętrznych aktywistów (wolontariuszy) czy przez rozwieszenie plakatów, flag bądź wykorzystanie innych materiałów stworzonych lub dostarczonych przez stowarzyszenie, fundację, inną organizację lub podmiot zewnętrzny (w tym osobę fizyczną), wymaga dopełnienia procedury przewidzianej w art. 86 ust. 2 PrOśw.

Pierwszeństwo wychowawcze rodziców

Niezależnie od tego wskazać trzeba na konstytucyjne prawo rodziców do zapewnienia wychowania i nauczania moralnego i religijnego dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami (art. 53 ust. 3 Konstytucji RP).  Analogiczne prawo wnika również z licznych, wiążących Polskę, aktów prawa międzynarodowego. Wymienić wypada w szczególności Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, otwarty do podpisu w Nowym Jorku 19 grudnia 1966 r., który w bardzo zbliżony sposób wskazuje na zobowiązania państw względem rodziców w wyżej wymienionych kwestiach. W art. 18 ust. 4 stanowi on, iż „Państwa Strony niniejszego Paktu zobowiązują się do poszanowania wolności rodziców lub w odpowiednich przypadkach, opiekunów prawnych do zapewnienia swym dzieciom wychowania religijnego i moralnego zgodnie z własnymi przekonaniami”. 

Oczywiście ktoś może powiedzieć, że wymieniona gwarancja nie ma charakteru absolutnego. Należy jednak pamiętać, iż wyjątków nie należy interpretować rozszerzająco. W przeciwnym razie, coś co jest zasadą, w tym wypadku opartą na normach rangi konstytucyjnej,, stanie się jedynie martwym postulatem.

Należy zatem uznać, iż rodzice mają pełne prawo do nauczania swoich dzieci np., że współżycie seksualne dwóch mężczyzn lub kobiet, a także każdy pozamałżeński akt seksualny, jest niedopuszczalny z moralnego i religijnego punktu widzenia. Organizatorzy „Tęczowego piątku”, ukazują zaś wizję ludzkiej płciowości oraz seksualności w zupełnie odmienny sposób, właściwy dla ideologii, czy też teorii gender. Według tej wizji, w „normalnej” rodzinie rodzicami mogą być zarówno mąż i żona, ale równie dobrze dziecko może mieć dwie mamusie lub dwóch tatusiów i nie ma w tym nic złego.

Wobec tego, każdy z rodziców uczniów powinien być indywidualnie poinformowany o zamiarze przeprowadzenia tego rodzaju akcji w szkole. Jest to niezależne od wymogu uzyskania pozytywnej opinii rady rodziców, w przypadku planowanej organizacji „Tęczowego piątku” przez organizację zewnętrzną, jak również w przypadku oddolnej inicjatywy, formalnie bez udziału takiej organizacji (w tym bez wykorzystywania dostarczanych przez nią materiałów). Rodzic powinien być również poinformowany o prawie do wyrażenia sprzeciwu wobec udziału swojego dziecka w tego typu akcji, choć najbardziej odpowiednią praktyką byłoby uzyskanie indywidualnej zgody na udział ucznia w wydarzeniu (podobnie jak ma to miejsce p.. przy okazji organizacji wycieczki szkolnej).

Konsekwentnie, samo wydarzenie powinno odbywać się w taki sposób, by nie narażać na odbiór promowanych na nim treści uczniów, którzy mogliby sobie tego nie życzyć lub których rodzice nie wyrazili zgody na ich uczestnictwo w akcji bądź sprzeciwili się temu. Wydarzenie mogłoby być zatem zorganizowane w osobnej sali (rozwieszenie plakatów na korytarzu dostępnym dla wszystkich nie wchodziłoby zatem w grę), czy też po zakończonych zajęciach, tak by część dzieci mogła udać się domu.

Dotyczy to również inicjatywy oddolnej (np. samorządu uczniowskiego) i wcześniej niezaplanowanej, choć w jej przypadku, by narazić się na potencjalny zarzut naruszenia zasady pierwszeństwa wychowawczego rodziców (np. w wyniku braku wcześniejszego poinformowania), dyrektor mógłby w ogóle nie dopuścić do organizacji wydarzenia w szkole.

Możliwe zagrożenie prawidłowego rozwoju dziecka

Ideologiczny przekaz płynący z „Tęczowego piątku” może powodować nadto u dzieci niepewność co do własnej orientacji seksualnej (skoro trzeba ją w sobie odkryć, a ktoś nie zastanawiał się na nią, to może najwyższy czas to zrobić) a nawet posiadanej płci (wszak według genderyzmu ciało nie przesądza o tym, czy ktoś jest chłopcem czy dziewczyną).

Należy zatem stwierdzić, że organizacja wydarzeń takich jak „Tęczowy piątek”, nie tylko narusza konstytucyjne prawo rodziców do wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie z własnymi przekonaniami, ale stanowi poważne zagrożenie dla rozwoju psychoseksualnego dzieci i młodzieży. W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 Światowej Organizacji Zdrowia (obowiązującej formalnie od 2008 r. do końca 2021 r.) wśród zaburzeń psychologicznych i zaburzeń zachowania związanych z rozwojem i orientacją seksualną wskazano, w pozycji F66.0, na „zaburzenia dojrzewania seksualnego”, polegające na tym, że „pacjent cierpi z powodu niepewności dotyczącej własnej identyfikacji czy orientacji seksualnej, co powoduje lęk lub depresję. Występuje to najczęściej w okresie pokwitania u osób, które mają trudność co do określenia orientacji seksualnej – czy jest ona homoseksualna, heteroseksualna czy biseksualna. Może także wystąpić u osób, które po okresie pozornie ustalonej orientacji seksualnej (pozostając w dłuższych związkach) zauważyły zmianę swojej orientacji.”

Obowiązki dyrektorów szkół

Zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 1-3 i 9 PrOśw do obowiązków dyrektora szkoły należy:

• kierowanie działalnością szkoły lub placówki oraz reprezentowanie jej na zewnątrz;
• sprawowanie nadzoru pedagogicznego;
• sprawowanie opieki nad uczniami oraz stworzenie warunków harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne;
• stwarzanie warunków do działania w szkole lub placówce: wolontariuszy, stowarzyszeń i innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki.

Dopuszczenie do organizacji w szkole lub placówce „Tęczowego piątku” bez dopełnienia procedury przewidzianej w art. 86 ust. 2 PrOśw, stanowiłoby daleko idące naruszenie tego przepisu oraz prowadziło do złamania konstytucyjnego prawa rodziców do zapewnienia wychowania i nauczania moralnego i religijnego dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami.

Jeśli miałoby dojść do organizacji omawianego wydarzenia w szkole lub placówce, wówczas do jej dyrektora należy obowiązek zapewnienia takiej jego organizacji, by nie doszło do naruszenia podstawowych przepisów prawa w tym zakresie.

Niezależnie od tego, rodzicom chcącym uchronić swoje dzieci przed ideologicznym przekazem „Tęczowego piątku”, zaleca się, aby dodatkowo upewnili się, czy w szkole ich dziecka nie jest planowana organizacja wydarzenia. Nie zaszkodzi również złożenie, z ostrożności, oświadczenia, wyrażającego sprzeciw wobec udziału w ewentualnym wydarzeniu swojego dziecka. Instytut Ordo Iuris na swojej stronie internetowej zamieszcza wzór wychowawczego oświadczenia rodzicielskiego, które można złożyć w szkole.

Marek Puzio - analityk Instytutu Ordo Iuris