parlament europejski

10 marca br. Parlament Europejski głosował w sprawie kontrowersyjnego Raportu dotyczącego równości kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej – 2013 r., którego autorem jest europoseł Marc Tarabella. W rzeczywistości jednak, Raport ten był kolejną próbą wprowadzenia do międzynarodowego dyskursu pojęcia „praw reprodukcyjnych i seksualnych” – ideologicznie nacechowanego terminu o niedoprecyzowanym znaczeniu, w ramach którego usiłuje się narzucić państwom członkowskim liberalizację aborcji. Jednocześnie, w mediach społecznościowych przeprowadzana była kampania, której celem było zwrócenie uwagi deputowanych na wyrażoną w 2013 roku rezolucję gwarantującą, iż „tworzenie i implementacja polityki związanej z prawami seksualnymi i reprodukcyjnymi oraz edukacją seksualną w szkołach jest kompetencją Państw Członkowskich“. W jej trakcie, blisko 170.000 osób wyraziło swój sprzeciw wobec zapisów sprzecznych z gwarantowaną przez Kartę Praw Podstawowych UE ochroną godności człowieka.

Niestety, pomimo tak ogromnej mobilizacji społecznej, stosunkiem głosów 441 do 205, Raport został przyjęty wraz z kontrowersyjnymi zapisami mówiącymi o powszechnym dostępie do aborcji. Jedyna istotna poprawka, przyjęta w głosowaniu deklaruje poszanowanie wyłącznej kompetencji państw członkowskich w zakresie formułowania i realizowania polityki dotyczącej zdrowi seksualnego i reprodukcyjnego oraz wiążących się z nim praw.

Przyjęty raport jest przez to sam w sobie sprzeczny, ponieważ z jednej strony usiłuje narzucać postulaty przemysłu aborcyjnego i reprezentujących jego interesy środowisk politycznych, a jednocześnie potwierdza wyłączne kompetencje krajów członkowskich w zakresie tworzenia prawa dotyczącego zdrowia seksualnego i praw reprodukcyjnych. Co więcej, raport stygmatyzuje te państwa, które przyjmują korzystne rozwiązania podatkowe ułatwiające jednemu z rodziców podjęcie decyzji o skoncentrowaniu swej aktywności na prowadzeniu domu i wychowaniu dzieci. Jednocześnie pełne rodziny, są w raporcie stygmatyzowane jako wyrażające „ograniczoną koncepcję rodziny” wzywając do koniecznego przyjmowania rozwiązań promujących podejmowanie przez kobiety pracy najemnej poza domem. Rozwiązania te zostały poparte przez część polskiej delegacji do Parlamentu Europejskiego, głównie z Europejskiej Partii Ludowej.

Raport stanowi jedynie formę wyrazu opinii Parlamentu Europejskiego i nie posiada mocy wiążącej, jednak będzie on wykorzystywany do promowania rozwiązań poważnie ograniczających ochronę życia ludzkiego na wczesnych etapach jego rozwoju.

Podobne cele forsowane są w tzw. Raporcie Panzeri, który będzie przedmiotem czwartkowego głosowania. Idzie on jednak znacznie dalej, gdyż nie tylko promuje „prawo do aborcji”, lecz także wywiera presję w kierunku instytucjonalizację rozwiązań prawnych kwestionujących naturę małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny i promujących polityczne postulaty subkultur LGBT. Formułowanie tego typu postulatów poważnie wykracza poza zakres kompetencji Unii Europejskiej.

W najbliższych dniach Parlament Europejski będzie obradował nad przyjęciem dwóch raportów forsujących tzw. „prawo do aborcji“ oraz poszerzenie „praw reprodukcyjnych i seksualnych“. Postulaty zawarte w raportach stoją w sprzeczności z podstawowymi zasadami prawa Unii Europejskiej, w tym z zasadą pomocniczości oraz z art. 1 i 2 Karty Praw Podstawowych UE.

Pierwszy z projektów to przygotowany przez belgijskiego deputowanego Marca Tarabella raport dotyczący równości kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej. Paragraf 45 tego raportu stanowi, iż „kobiety powinny mieć kontrolę nad swymi prawami seksualnymi oraz reprodukcyjnymi poprzez bezpośredni dostęp do środków antykoncepcyjnych oraz aborcji“. Jest to kolejna próba przeforsowania przez środowiska lewicowe koncepcji tzw. „prawa do aborcji“. Raport będzie przedmiotem głosowania w najbliższy wtorek.

Drugi z dokumentów, „Roczny raport o prawach człowieka i demokracji na świecie w 2013 r. i polityki Unii Europejskiej w tej sprawie“, został zaprezentowany przez włoskiego eurodeputowanego Piera Panzeriego. Raport zawiera m.in. postulat rozszerzenia „praw reprodukcyjnych i seksualnych“ (§ 135) oraz „prawa dostępu do (...) bezpiecznej i legalnej aborcji“ (§ 35). Parlament Europejski ma głosować nad jego przyjęciem w najbliższy czwartek.

W 2013 r. Parlament Europejski odrzucił podobny projekt, tzw. Raport Estreli dotyczący „praw reprodukcyjnych i seksualnych“. W Raporcie Estreli również postulowano wprowadzenie „prawa do aborcji“. Zamiast raportu Parlament Europejski przyjął wówczas rezolucję, w której przypomniał, że „tworzenie i implementacja polityki związanej z prawami seksualnymi i reprodukcyjnymi oraz edukakcją seksualną w szkołach jest kompetencją Państw Członkowskich“.

Oba raporty budzą poważne wątpliwości w zakresie zgodności z art. 1 i 2 Karty Praw Podstawowych UE oraz zasadami traktatowymi UE. Koncepcja tzw. „prawa do aborcji“ stoi w sprzeczności zarówno z zasadą ochrony nienaruszalnej godności człowieka (art. 1 Karty Praw Podstawowych UE) oraz gwarancjami prawa do życia przysługującego każdemu człowiekowi (art. 2 Karty Praw Podstawowych UE). Co więcej, problematyka ta nie leży w zakresie kompetencji Unii Europejskiej, a w związku z tym wydawanie rekomendacji w zakresie przyjęcia „prawa do aborcji“ budzi zasadnicze wątpliwości co do zgodności z zasadą pomocniczości (art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej).

Europejska Inicjatywa Obywatelska (EIO) „Jeden z Nas” 25 lipca 2014 r. złożyła skargę do Sądu w Luksemburgu przeciwko Komisji Europejskiej, Radzie Unii Europejskiej oraz Parlamentowi Europejskiemu, wnosząc o unieważnienie decyzji Komisji Europejskiej o nie przekazaniu inicjatywy do dalszego procedowania do Parlamentu Europejskiego oraz do Rady Unii Europejskiej. Komisja Europejska 28 maja 2014 r. odrzuciła w całości największą z dotychczas podjętych europejską inicjatywę obywatelską, formalnie wspieraną przez niemal 2 miliony obywateli starego kontynentu. Celem Inicjatywy było wprowadzenie zakazu finansowania ze środków europejskich działań niszczących embriony ludzkie jako naruszających godność człowieka. Zarzuty podniesione w skardze dotyczą w szczególności nieuwzględnienia orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w przedmiocie statusu embrionu ludzkiego i błędnej argumentacji uzasadniającej finansowanie aborcji, naruszenia procedury rozpatrywania EIO oraz faktu utrwalania deficytu demokracji w unijnych instytucjach.

Po pierwsze, Komisja Europejska nie odniosła się do kwestii uznania embrionu ludzkiego za istotę ludzką i nie uwzględniła kluczowej w tej kwestii decyzji Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Oliver Brüstle v. Greenpeace e.V., uznającej status embrionu jako człowieka, którego godność i integralność podlega ochronie prawnej. EIO wskazuje, że o ile uznaje się, że nie można „zachęcać” do przeprowadzania badań na embrionach, to jednak istnieje w UE realna możliwość finansowania badań zakładających niszczenie embrionów ludzkich. EIO podniosła jednocześnie, że uzasadnienie finansowania aborcji w krajach rozwijających się oparte jest na przewrotnym i nieprawdziwym twierdzeniu, jakoby dotowanie organizacji promujących aborcję oraz wykonywanie aborcji było korzystne dla zdrowia matek, a oferowanie dostępu do aborcji miałoby być międzynarodowym obowiązkiem wynikającym z programu działania przyjętego na konferencji ONZ w Kairze w roku 1994 (co nie jest prawdą) i Milenijnych Celów Rozwoju ONZ.

Po drugie, EIO „Jeden z Nas” zarzuca naruszenie przez Komisję Europejską procedury rozpatrywania EIO, wskazując, że Komisja nie podała prawnego uzasadnienia dla odmowy przekazania inicjatywy do Parlamentu Europejskiego: nie powołuje się ani na niemożność, ani na brak konieczności, ani na zbyteczność. Decyzja Komisji Europejskiej utrwala tym samym monopol tego organu w zakresie procesu legislacyjnego i nie uwzględnia konieczności instytucjonalnego dialogu.

Po trzecie, jednym z celów Traktatu Lizbońskiego było uzupełnienie deficytu demokracji oraz zachęcanie do czynnego uczestnictwa obywateli Unii Europejskiej w procesach demokratycznych. Tymczasem, jeśli Europejska Inicjatywa Obywatelska „Jeden z Nas" mogła zostać odrzucona przez Komisję Europejską w oparciu o subiektywne i arbitralne przesłanki bez możliwości oceny EIO przez Parlament Europejski, to działanie takie przekreśla z całą pewnością wspomniane cele, naruszając tym samym praworządność działania instytucji w UE.

Głównym problemem podniesionym w skardze jest przede wszystkim sposób, w jaki EIO „Jeden z Nas” została rozpatrzona przez Komisję Europejską. To nie tylko kwestia prawa do życia, ale kwestia prawdziwej demokracji. Skarga wniesiona przez EIO „Jeden z Nas” wyznacza jasną alternatywę dla Sądu UE: albo skarga zostanie uwzględniona, a EIO stanie się sensownym instrumentem umożliwiającym społeczeństwu obywatelskiemu realny wpływ na kształt UE albo zostanie ona odrzucona, co oznaczałoby, że EIO jedynie pozoruje mechanizm demokracji partycypacyjnej stanowiąc instytucjonalny parawan dla niedemokratycznego funkcjonowania instytucji europejskich.

Opracowanie na podstawie:

The European Citizens’ Initiative ONE OF US challenges the European institutions before the General Court of the European Union

25 lipca 2014 r., Strasburg

dr Gregor Puppinck